Chùa Hang - di tích lịch sử văn hóa của người dân Đồ Sơn

Chùa Hang có tên chữ là Cốc Tự. Đây được xem là ngôi chùa thiên tạo lớn nhất trong khu di tích lịch sử của Đồ Sơn. Tọa lạc dưới chân núi đá thuộc phường Vạn Sơn - quận Đồ Sơn - TP Hải phòng
.
Tương truyền chùa Hang có tên chữ là Cốc Tự, là một hang núi đá, chùa do một nhà sư tên Bần người Thiên Trúc đã theo các thương gia sang Giao Châu truyền bá đạo phật vào thế kỉ thứ 2 trước Công nguyên. Ông dừng lại tại xứ Xê Nê chọn một hang đá để cư trú và mở chùa. Nơi đấy bây giờ được gọi là Chùa Hang Đồ Sơn. Về sau nơi đây cũng chính là nơi ông viên tịch. Sau khi xem xét và nghiên cứu các di tích tại đây, nhiều nhà nghiên cứu khẳng định rằng, chùa Hang Đồ Sơn chính là nơi đầu tiên đạo Phật du nhập vào nước ta.

Chùa Hang là một chùa đá núi với chiều cao là 3,5m, rộng 7m được chia làm 2 bậc thềm. Bậc thềm ngoài rộng 23m2, bậc thềm trong cao hơn tầm 0,5m. Về tổng quan chùa có cấu trúc hình thang, xuyên thẳng vào trong núi đá với độ dài khoảng 25m. Càng vào sâu chùa Hang càng thấp và hẹp với độ cao trong cùng khoảng 1,2m và rộng khoảng 1,3m. Chùa có vị thế tuyệt đẹp với lưng ẩn sâu trong núi vững trãi và mặt hướng ra biển cả mênh mông. Cho nên khí hậu bên ngoài có oi bức, khắc nghiệt nhưng vào bên trong chùa Hang du khách đều cảm thấy vô cùng dịu mát và dễ chịu.

Nhìn từ xa, chùa tháp, nhà thờ tổ hợp lại thành một quần thể kiến trúc độc đáo về vóc dáng, đa dạng về hình khối. Chùa Hang Đồ Sơn đã trải qua nhiều đợt trùng tu. Kiến trúc chùa gồm 3 tầng, tầng thấp nhất dành cho việc bếp núc, tầng 2 là tòa Tam Bảo, còn tầng trên cùng là Tây Phương điện. Bên ngoài chùa Hang là cảnh sắc núi non, mây trời, biển cả, có tượng Phật Quan Âm hiền từ, bên phải là nhà thờ Tổ, tiếp theo là tòa Tháp.


Trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử dựng nước và giữ nước, chùa Hang hiện nay không còn nằm cheo leo trên bờ biển mà đã lùi xa cách khuôn viên chùa cũ hơn 100m. Mặc dù đã trải qua nhiều lần tôn tạo nhưng kiến trúc của chùa Hang Đồ Sơn “tiền phật, hậu thần” về cơ bản vẫn không thay đổi. Đây thật sự là một điểm thú vị để tìm hiểu về lịch sử phật giáo và tín ngưỡng dân tộc và trở thành một điểm tham quan hấp dẫn cho du khách khi đến với vùng biển Đồ Sơn.

(bài viết có sử dụng tư liệu của đồng nghiệp)